کاستن حجم نمک و احیای مرحله‌‌ایی، تنها راه نجات دریاچه ارومیه

مدیر کل برنامه‌ریزی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور کاستن حجم نمک و احیای مرحله‌‌ایی را تنها راه نجات دریاچه ارومیه عنوان کرد.

به گزارش روابط‌عمومی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور،  مدیرکل برنامه‌ریزی و فناوری این سازمان در نشست خبری عملکرد 100 روزه این سازمان در جمع خبرنگاران درباره خشک شدن دریاچه ارومیه با اشاره به این‌که دریاچه ارومیه در عرض کمتر از یک دهه از خط قرمز خشکی عبور کرده، یادآور شد: از نظر سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور تنها راه نجات دریاچه احیای مرحله‌‌ایی و کاستن حجم نمک‌های آن است.

دکتر راضیه لک، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور از سال 1386 به آسیب‌شناسی روند کاهشی آب دریاچه ارومیه پرداخته که براساس این بررسی تغییرات اقلیم تاثیر چندانی در خشک‌شدن این دریاچه نداشته است.

به گفته این کارشناس مسئول، بازسازی دیرینه اقلیم دریاچه با مطالعه مغزه‌های رسوبی تهیه شده از کف دریاچه نشان می‌دهد این دریاچه طی 13 هزار سال گذشته هیچ‌گاه خشک نشده بود و این درحالی است که در آن دوره دما چهار درجه بیشتر بوده که در مقایسه با گرمایش یک درجه‌ای دمای زمین در دهه‌های اخیر بیشتر است.

وی افزود: در برآورد حجم آب دریاچه معمولا تراز آب در سطح مورد توجه است که از مناطق بالایی به سمت پایین کاهش می‌یابد در حالی که از کف دریاچه نمک در حال انباشته‌شدن است.

مدیرکل برنامه‌ریزی و فناوری سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، با بیان اینکه عمق دریاچه در بیشترین عمق تنها 2/1 متر است که بسیار اندک بوده و در واقع دریاچه از حالت گودی به یک کپه نمکی تبدیل شده که هرچه آب به آن وارد شود، تبخیر می‌شود.

خانم لک، با بیان این‌که علاوه بر احداث میان گذر، بهره‌برداری بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی، احداث‌ سد‌های متعدد و افزایش دما هم در خشکی سریع دریاچه ارومیه طی کمتر از یک دهه‌ی موثر بوده‌اند، اظهار کرد: سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور  از سال 2007 مطالعات هیدروشیمی در دریاچه را آغاز کرده که در ابتدا میزان سدیم موجود در آب بیشتر از منیزیم بود.

وی ادامه داد: به تدریج میزان منیزیم اندازه‌گیری‌شده در آب دریاچه از سدیم پیشی گرفته که نشانه‌ تبدیل نمک دریاچه از فاز شورابه به رسوب است و در حال حاضر دریاچه از خطر قرمز خشک‌شدن عبور کرده که به معنی مرگ حوزه است.

این کارشناس مسئول گفت: این حالت موجود در بستر دریاچه شبیه بشقابی با عمق بسیار ناچیز است که اگر آبی به آن افزوده شود، قبل از این‌که عمق دریاچه را افزایش دهد، صرف حل‌کردن نمک‌های آن می‌شود.

مدیر کل برنامه‌ریزی و فناوری سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با تاکید بر این‌که امکان نجات همزمان عرصه پنج هزار و 600 کیلومتری دریاچه ارومیه وجود ندارد، تنها راه نجات دریاچه را احیای مرحله‌ا‌یی آن و کاستن از حجم نمک‌ها و املاح موجود عنوان کرد و گفت: تجربه‌ نجات مرحله‌‌ایی دریاچه‌های آرال و بحرالمیت تاییدی بر این رویکرد است خصوصا این‌که می‌توان از بهره اقتصادی ناشی از استخراج نمک‌های دریاچه برای تامین هزینه‌های نجات آن استفاده کرد.

به گفته خانم لک، سازمان زمین شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور در نظر دارد با طرح کامل‌تری مسائل اقتصادی را در راه نجات دریاچه ارومیه لحاظ کند و البته نمی‌خواهد به این دریاچه به عنوان یک معدن ذی‌قیمت نگاه کند.

این کارشناس مسئول، در پایان با اشاره به ارائه 19 پیشنهاد مختلف برای نجات دریاچه ارومیه از سوی دستگاه‌های مختلف ذی‌ربط از انتخاب مجری نجات دریاچه ارومیه با اختیارات ماده 127 قانون اساسی خبرداد و گفت: مجری نجات دریاچه ارومیه یک وزارتخانه نیست که تنها اهداف آن وزارتخانه را پیش برد، بلکه اختیاراتی فرادستگاهی دارد و معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری هم قول داده تا بودجه‌های طرح را تامین کند.