به مناسبت درگذشت دکتر خسرو خسروتهرانی پیشکسوت زمین‌شناسی
به گزارش روابط‌عمومی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، روزهای پایانی اردیبهشت ماه سال جاری، عرصه زمین‌شناسی کشور شاهد فقدان یکی از پیشکسوتان ارزشمند خود در عرصه دیرینه‌شناسی و فسیل‌شناسی بود. به این بهانه و با هدف گرامیداشت یاد و خاطره ایشان نوشتار زیر به خوانندگان ماهنامه علوم‌زمین و معدن تقدیم می‌شود.
دکتر خسرو خسروتهرانی، استاد بازنشسته رشته زمین‌شناسی دانشگاه تهران و مؤلف بسیاری از مقالات علمی و کتب دانشگاهی در زمینه‌های مختلف دانش دیرینه‌شناسی و چینه‌شناسی و همچنین استاد راهنمای بسیاری از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و رساله‌های دکتری این گرایش در دانشگاه تهران و واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد بود.
ایشان سال 1319 در تهران به‌دنیا آمد و پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی وارد دانشسرای مقدماتی شد و سال 1338 پس از اخذ دیپلم تجربی در کنکور دانشگاه تهران در دو رشته شیمی و زمین‌شناسی شرکت کرد و پس از اخذ مدارک خود، با هزینه شخصی در دانشگاه سوربن پاریس ثبت نام کرد. سال 1965 پس از موفقیت و اخذ D.E.A (فوق لیسانس)، رساله دکترای تخصصی خود را درباره استراتوتیپ‌های سئولین منطقه پاریس در سال 1968 به پایان برد. به‌دلیل این‌که موضوع تحقیقی وی برای اخذ مدرک دکترای تخصصی بسیار جالب و قابل‌توجه بود و دستاوردهای آن جنبه بین‌المللی داشت، مجوز ثبت‌نام در دکترای تخصصی دولتی در یکی از ایالت‌های اسپانیا به ایشان پیشنهاد شد که به خاطر علاقه برای انجام تحقیقات زمین‌شناسی در ایران، منطقه کلاه‌قاضی در جنوب شرقی اصفهان و همچنین مناطقی واقع در شمال نائین، عقدا، اردکان، شیرکوه یزد و مناطق وسیع دیگری از ایران مرکزی چون خور، بیابانک، جندق، عروسان، نخلک، چاپدونی را به‌عنوان مناطق تحقیقاتی برای رساله دکترای دولتی خود انتخاب کرد.
در نهایت پس از پایان تحصیلات و دریافت مدرک دکترای زمین‌شناسی در گرایش چینه‌شناسی و میکروپالئونتولوژی به ایران بازگشت. با رجوع به سازمان زمین‌شناسی کشور و مصاحبه با پروفسور اشتوکلین و استپانوف_که در آن زمان از سوی سازمان ملل در ایران به فعالیت‌های زمین‌شناسی مشغول بودند_ به مدت دوسال به تحقیقات زمین‌شناسی پرداخت. سال 1348، دانشگاه تهران از ایشان برای تدریس در رشته زمین‌شناسی دعوت کرد که پس از آن علاوه بر تدریس در دانشگاه به عنوان استادیار، در سازمان زمین‌شناسی کشور نیز به فعالیت پرداخت. پس از ورود به دانشگاه متوجه شد، دروسی از جمله چینه‌شناسی ایران، میکروفسیل و میکروفاسیس در سطح بسیار پائینی تدریس می‌شود. به این ترتیب به کمک دیگر همکاران، موفق به توسعه این گرایش‌ها در دانشگاه تهران شد. وی بیش از 35 کتاب درسی زمین‌شناسی در رشته‌ها و گرایش‌های مختلف تالیف کرد. سال 1353 رتبه دانشیاری و سال 1357 پس از گذراندن یک دوره 5 ساله دانشیاری و ارایه چندین مقاله بین‌المللی به درجه استادی نایل شد، بدین‌ترتیب از سال 1348 تا 1373 در دانشگاه تهران به تدریس پرداخت و پس از درخواست بازنشستگی، در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم‌و‌تحقیقات تهران به عنوان استاد تمام‌وقت در کسوت استادی و به عنوان مدیر گروه زمین‌شناسی فعالیت می‌کرد و از طرف دانشگاه به‌عنوان استاد و مدیر گروه نمونه انتخاب و معرفی شد.
وی در مصاحبه‌ای که چندی پیش با ماهنامه علوم‌زمین و معدن انجام داده بود، به ما گفت: باید اعتراف کنم که بیش از نیم‌قرن به فرهنگ و دانشگاه‌های کشورم خدمت و پژوهش‌های مربوط به تتیس را با همکاری استادان فرانسوی و روسی انجام داده‌ام. بسیار خوشحالم در گوشه‌ای از عرصه زمین‌شناسی کشور به فعالیت مشغول هستم و امیدوارم این علم به همت متولیان و علاقه‌مندان آن بیش از گذشته رونق یابد و به جایگاه واقعی علمی خود در کشور و دنیا دست یابد.
روحش شاد و یادش گرامی
(یادآور می‌شود علاقه‌مندان می‌توانند اخبار تولید شده در روابط‌عمومی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور را در کانال رسمی این سازمان به آدرس irangsi@ مشاهده نمایند)
خبر مرضیه کاظمی
نظر شما :