معاون وزیر صمت در آیین رونمایی از اطلس میراث زمین‌شناختی طبس: استفاده از پتانسیل نیروهای متخصص بومی در طبس مشهود است
به گزارش روابط‌عمومی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، معاون وزیر صمت و رئیس این سازمان در آیین رونمایی از اطلس میراث زمین‌شناختی طبس که امروز برگزار شد؛ ضمن اشاره به فعالیت‌های سازمان متبوع خود گفت: یکی از وظایف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور تولید ثروت است که برای تحقق این امر به اکتشاف ذخایر معدنی می‌پردازد.
در اکثر معادن کشور ردپای سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور وجود دارد
به گفته دکتر علیرضا شهیدی، می‌توان گفت در اکثر معادن کشور ردپای سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور وجود دارد و تولید اطلاعات پایه توسط این سازمان به طور منحصربه فرد در حال انجام است و از این اطلاعات به عنوان بستری برای بخش‌های مختلف زمین‌شناسی و اکتشافی استفاده می شود.
وی از تولید اطلاعات پایه در قالب نقشه‌های زمین‌شناسی به عنوان فعالیت مهم دیگر سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور یاد کرد و گفت: وجود این اطلاعات موجب ایجاد شناخت درست از وضعیت زمین‌شناسی و مخاطرات طبیعی می‌شود که با شناخت صحیح مخاطرات از ثروت تولیدی خود صیانت می‌کنیم.
معاون وزیر صمت با بیان اینکه هر کدام از این موضوعات تا چند درصد در تولید ناخالص ملی کشور تاثیرگذار است، خاطرنشان کرد: در واقع می‌توان گفت این دو فعالیت در حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد در تولید ناخالص ملی را تشکیل می‌دهد.
سازمان زمین‌شناسی در حال حاضر دارای بنیه بسیار قوی در سطح کشور است
شهیدی ضمن اشاره به تاسیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور در سال ۱۳38 توسط سازمان ملل متحد و حضور کارشناسان خارجی در ایران گفت: به مرور زمان کارشناسان ایرانی جایگزین نیروهای خارجی شدند و سازمان زمین‌شناسی در حال حاضر دارای بنیه بسیار قوی در سطح کشور است و طی ۶۲ سال چندین بار پدیده‌های زمین‌شناسی و سطح‌الارضی کشور را رصد کرده‌ایم.
وی با بیان اینکه در ابتدا نقشه‌های زمین‌شناسی با مقیاس یک‌دویست‌پنجاه هزارم تهیه می‌شد، تصریح کرد: کلیه اطلاعات سطح‌الارضی کشور با این مقیاس به نقشه تبدیل شد که پس از تکمیل این نقشه‌ها مبنایی برای اینکه نقشه اقلیم‌های تکتونیکی یا ساختارهای تکتونیکی بزرگ کشور مشخص شود.
رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، از فعالیت‌های سازمان متبوع خود به عنوان مقدمه و مبنایی برای بیان فعالیت‌های گسترده این سازمان در کل کشور یاد کرد که آمادگی انجام و ادامه مطالعات درباره ژئوپارک در کل کشور را دارد.
شهیدی، با بیان اینکه سال گذشته الگوی فعالیت‌های مطالعاتی در سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور تغییر کرده، افزود: مقیاس تهیه نقشه‌ها از یکصد هزار به پنجاه‌هزارم تغییر کرد که بر همین اساس چهار برابر دقت نسبت به نقشه‌های قبلی بیشتر می‌شود و با دقت بیشتری پدیده‌های سطح‌الارضی و عمقی را بررسی می‌کنیم.
معاون وزیر صمت، ضمن اشاره به آغاز طرح تحول زمین‌شناسی در این سازمان گفت: مناطقی از کشور که دارای پتانسیل خاص معدنی است را انتخاب می‌کنیم و در سه لایه زمین‌شناسی، زمین‌شناسی اقتصادی و ژئوشیمیایی مطالعات انجام می‌شود که در کنار آن لایه ژئوفیزیک هوابرد هم تهیه خواهد شد که بتوانیم به اکتشاف ذخایر پنهان نیز برسیم.
برای بالاتر بردن رتبه معدنی کشور نیازمند شناسایی ذخایر پنهان هستیم
وی در ادامه ضمن اشاره به دغدغه موجود در کشور مبنی بر تامین خوراک برای صنایع معدنی، افزود: تولیدات بسیاری از کارخانه‌ها کم است و بسیاری از آنها با ظرفیت کامل کار نمی‌کنند و دغدغه‌ای برای متولیان شده که بایستی از پتانسیل و اقلیم زمین‌شناسی خاص ایران ذخایر و پتانسیل‌های غنی کشور استفاده کنیم.
شهیدی ضمن ابراز تاسف از عمق متوسط اکتشاف در ایران خاطرنشان کرد: این عمق تا حدود 10 متر است و این در حالیست که در بسیاری از کشورهای پیشرو در بخش معدن به طور میانگین به ۴۰۰ متر هم می‌رسد که بر همین اساس برای بالاتر بردن رتبه معدنی کشور نیازمند شناسایی ذخایر پنهان هستیم.
معاون وزیر صمت با بیان اینکه ایران در اقلیم خاص و در منطقه کوهزایی آلپ-هیمالیا قرار داریم، تصریح کرد: این وضعیت علاوه بر اینکه توانسته برای ما پتانسیل معادن و مواد معدنی را به ارمغان بیاورند از طرفی موجب شده با مخاطرات طبیعی نیز مواجه شویم.
به گفته وی، در دنیا ۴۳ مورد مخاطرات طبیعی وجود دارد که 34 مورد از آن در ایران مشاهده شده که عدد بالایی است و اگر شناخت دقیقی از وضعیت موجود زمین‌شناسی کشور داشته باشیم می‌توانیم از ثروت خود صیانت کنیم.
شهیدی ضمن اشاره به بروز زمینلرزه طبس در سال 1357 که موجب بروز خسارت مالی و جانی گسترده به منطقه شده، گفت: بسیاری از مخاطرات طبیعی از جمله زمینلرزه بسیار مشهود و قابل لمس است ولی بسیاری از مخاطراتی که چندان قابل درک نیستند، کشور را تحت‌تاثیر خود قرار می‌دهد که تغییرات اقلیمی یکی از این موضوعات است.
به دلیل تغییرات اقلیمی خشکسالی‌های طولانی مدت به ایران وارد شده است
سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، با بیان اینکه ایران در تولید گازهای گلخانه‌ای در دنیا نقش چندانی ندارد، تصریح کرد: به دلیل عملکرد کشورهای صنعتی خسارت این امر به کشور ما نیز وارد می‌شود که موضوع بسیار مهم و تاثیرگذاری است و به دلیل تغییرات اقلیمی خشکسالی‌های طولانی مدت به ایران وارد شده است.
وی در ادامه ضمن اشاره به سخنان چندی پیش خود مبنی بر وارد شدن کشور به یک دوره خشکسالی 30 ساله گفت: پس از بیان این اظهارات بسیاری از همکاران ما به این موضوع اعتراض کردند در صورتی که شواهد آن وجود دارد و ما در یک دوره خشکسالی در حال سیر هستیم.
به گفته معاون وزیر صمت، بر اساس آمار موجود در یک بازه زمانی از ۵۰ سال گذشته تاکنون به‌طور میانگین بارندگی سالانه کشور از ۲۷۰ میلی‌متر به ۲۳۰ میلی‌متر با کاهش 40 میلیمتری مواجه شده و از سویی درجه دمایی کشور همزمان با دنیا دو درجه افزایش پیدا کرده که این دو فاکتور به تنهایی تایید می‌کند که ما در یک وضعیت خشکسالی قرار داریم.
وی ادامه داد: با بروز خشکسالی منابع آب با مشکل مواجه می‌شوند و باعث بروز چالش‌های مختلف می‌شویم و تغییر اقلیم موجب بروز سیل در برخی مناطق و به دنبال آن وقوع زمین‌لغزش می‌شود و با توجه به اینکه جانمایی‌ها به درستی صورت نگرفته باعث آسیب زدن به زیرساخت‌های شهری و انتقال انرژی می‌شود.
از ۶۰۹ دشت موجود در کشور بیش از ۴۰۰ در شرایط قرمز قرار دارد
شهیدی، با بیان اینکه به دلیل کمبود آب از آبهای زیرزمینی استفاده می‌کنیم، تصریح کرد: همین امر موجب بروز پدیده فرونشست می‌شود به نحوی که از ۶۰۹ دشت موجود در کشور بیش از ۴۰۰ در شرایط قرمز قرار دارد و استخراج آب از آن به درستی انجام نمی‌شود.
معاون وزیر صمت، ضمن ابراز تاسف از اینکه در بسیاری از شهرها از جمله اصفهان زبانه‌های فرونشست وارد شهرها شده و بناهای تاریخی را تحت‌تاثیر قرار داده؛ خاطرنشان کرد: اصفهان با بحران جدی در زمینه فرونشست مواجه شده و در دنیا از بروز فرونشست ۴ میلیمتری به عنوان بحران یاد می‌کنند در حالی که در اصفهان ۱۸ سانتیمتر فرونشست را ثبت کرده‌ایم.
سازمان زمین‌شناسی قادر به شناسایی و معرفی ژئوپارک در مناطق مختلف کشور است
به گفته وی، اشاره به موضوعات زمین‌شناسی و مطالعات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور نشان از توانمندی این سازمان جهت انجام مطالعات درباره ژئوپارک دارد و ما با پیشینه چندین ده ساله و با اطلاعات بسیار زیاد تولید شده و با چنین پشتوانه‌ای به عنوان متولی مطالعات ژئوپارک قادر به شناسایی و معرفی ژئوپارک در مناطق مختلف کشور هستیم.
شهیدی ادامه داد: ژئوپارک منطقه‌ای است با میراث زمین‌شناسی مشخص و یک استراتژی معین برای توسعه پایدار اقتصادی که ترویج این توسعه اقتصادی به نفع جوامع محلی است و وجود ژئوسایت‌های پراهمیت، طبیعت و محیط زیست غنی، ویژگی‌های فرهنگی جذاب و از همه مهم‌تر، مشارکت و حضور فعال جامعه محلی در برنامه‌های توسعه، حفاظت و پایداری از ارکان مهم آن است.
ژئوپارک در اقتصاد مردم محلی بسیار تاثیرگذار است
رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با بیان اینکه ژئوپارک‌ها دارای اهمیت ملی و یا حتی جهانی هستند، گفت: امروزه مشاهده می‌شود که تمام دنیا به سمت داشتن ژئوپارک پیش می‌روند، زیرا ژئوپارک در اقتصاد مردم محلی بسیار تاثیرگذار است.
وی با بیان اینکه در ۴۶ کشور جهان حدود 1۷۷ ژئوپارک وجود دارد، خاطرنشان کرد: یکی از این ژئوپارک‌ها با نام ژئوپارک جهانی قشم به ایران تعلق دارد که امیدواریم به زودی ژئوپارک طبس نیز به عنوان یک ژئوپارک بین‌المللی به دنیا معرفی شود.
معاون وزیر صمت؛ ضمن اشاره به شرایط ویژه‌ای منطقه طبس گفت: این منطقه چند استان کشور را استان خراسان رضوی متصل می‌کند و چندین میلیون توریست از این منطقه عبور می‌کند و از لحاظ سوق‌الجیشی نیز منطقه طبس بسیار مناسبی است و از سویی دارای شرایط منحصر به فرد زمین‌شناسی است.
با مطالعات بیشتر ژئوسایت‌های معرفی شده به یونسکو را تا دو برابر می‌توان افزایش داد
وی افزود: موقعیت خاص زمین‌شناسی طبس موجب شده در پرونده ارسال شده برای یونسکو ۳۹ ژئوسایت معرفی شود که می‌توان با انجام مطالعات بیشتر تعداد ژئوسایت‌ها را به دو برابر افزایش داد.
به گفته شهیدی، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور جزو معدود سازمان‌های زمین‌شناسی پیشرو در منطقه بود که در سال ۲۰۰۰ میلادی به فراخوان یونسکو پاسخ مثبت داد و به شناخت پتانسیل‌های زمین‌شناسی برای ثبت ژئوپارک‌ها پرداخت و سال ۸۶ به طور جدی بر روی معرفی ژئوپارک شروع به کار کرد.
وی همچنین به وظایف شاخص سازمان متبوع خود در زمینه معرفی ژئوپارک‌ها پرداخت و گفت: ظرفیت‌شناسی، شناسایی و معرفی مناطق مستعد برای ژئوپارک، تهیه و تدوین طرح‌های مطالعاتی و شرح خدمات تخصصی، تهیه دستورالعمل‌ها، ضوابط و استانداردهای مطالعات برای ژئوپارک‌ها، همکاری در آموزش و توانمندسازی جوامع محلی و ذینفعان در زمینه اصول و مفاهیم ژئوپارک و ژئوتوریسم توسط سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور انجام می‌شود.
شهیدی ضمن تشکر از خانم دکتر شیبانی گفت: تلاش‌های بسیار زیادی برای این امر انجام شده و نکته مهم این است که از پتانسیل نیروی متخصص، فنی و بومی این منطقه بهره برده و با توجه به تعداد گسترده مستندسازی و تهیه اطلاعات مورد نیاز برای تهیه اطلس مذکور می‌توان گفت کار بسیار بزرگی انجام شده است.
شایان ذکر است، پیش از سخنان دکتر علیرضا شهیدی معاون وزیر صمت و رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور در مراسم رونمایی از اطلس میراث زمین‌شناختی طبس، خانم دکتر وصال شیبانی مدیر ژئوپارک طبس، حجت‌الاسلام دکتر محمدرضا محمدی امام جمعه شهرستان طبس، مهندس علی‌اکبر رحیمی معاون استاندار و فرماندار ویژه شهرستان طبس، دکتر ذبیح‌الله اوحدی رئیس دانشگاه پیام‌نور خراسان جنوبی و دکتر عباس قادری عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی نیز به ارانه سخنرانی پرداختند.
این نشست؛ با رونمایی از اطلس میراث زمین‌شناختی طبس و همچنین اپلیکیشن ژئوپارک طبس به کار خود پایان داد. اطلس میراث زمین‌شناختی طبس نخستین اثری است که در زمینه توانمندی‌های زمین گردشگری، زمین شناختی و فرهنگی–تاریخی در سطح یک شهرستان در ایران تهیه شده است. این کتاب بصورت دو زبانه (فارسی و انگلیسی) در قالب ۳۱۸ صفحه با به تصویر کشیدن ۳۵۰ عکس به بررسی ۱۴۰ جاذبه و ژئوسایت برتر شهرستان پرداخته شده است. ابتدا به مبانی و تعاریف زمین گردشگری و ژئوپارک پرداخته و سه فصل اصلی را در بردارد. فصل اول به معرفی تاریخچه شهرستان طبس، جغرافیا و اقلیم، جاذبه‌های فرهنگی ـ تاریخی و طبیعی، روستاهای هدف گردشگری می‌پردازد. فصل دوم به زمین‌شناسی شهرستان طبس به عنوان بهشت زمین‌شناسی و موزه فسیل ایران پرداخته و فصل سوم، دربرگیرنده جاذبه‌ها و ظرفیت‌های زمین شناختی طبس بوده و به معرفی مهم‌ترین ژئوسایت‌های برگزیده آن می‌پردازد و هریک از جاذبه‌ها و ژئوسایت‌ها با متنی به دور از اصطلاحات تخصصی و براساس اهمیت آنها برای مخاطبان معرفی شده است. به همراه کتاب، نقشه موقعیت پدیده‌ها و مسیر دسترسی ارائه شده است. مؤلف این اطلس دکتر وصال یحیی شیبانی است.
همچنین از نرم‌افزار اندروید ژئوپارک طبس به عنوان اولین نرم‌افزار ژئوپارک‌های ایران با پشتیبانی از دو زبان فارسی و انگلیسی و با امکانات نمایش نقشه ماهواره‌ای و خیابانی، نمایش موقعیت مکانی و اطلاعات تفسیری ژئوسایت‌ها، امکان مسیریابی، نمایش موقعیت مکانی مرزها، دسترسی سریع به وضعیت آب و هوا، دسترسی سریع به وب‌سایت ژئوپارک، نمایش محتواهای مختلف آموزشی، ارتباط با کارشناسان ژئوپارک طبس رونمایی شد. این نرم‌افزار توسط مسعود میرحاجیان کارشناس بخش فناوری اطلاعات ژئوپارک طبس طراحی شده است.
نظر شما :