تاریخچه

همزمان با فعالیت مجدد شورای عالی اقیانوس شناسی کشور در سال 1379، در سفر آقای مهندس کره ای معاون وزیر و رئیس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور به مسکو و بازدید از امکانات و پیشرفت های بخش دریایی این کشور، ایشان مصصم به راه اندازی فعالیت های زمین شناسی دریایی در سازمان شدند از سویی دیگر کمیته منابع غیر زنده و معدنی این شورا که مسئولیت آن به سازمان واگذار شده بود، فعالیت خود را به صورت جدی و منسجم آغاز نمود. ریاست این کمیته (همزمان با آغاز فعالیت زمین شناسی دریایی) به عهده دکتر محمد هاشم امامی و دبیری آن را به  خانم راضیه لک واگذار نمودند. کمیته متشکل از روسای گروههای تخصصی مرتبط شامل آقایان مصطفی شهرابی، علیرضا نمدمالیان، سلیمان کوثری، ابراهیم شاهین، ارمگان، آزرم، سیمین مهدیزاده و پس از گذشت مدتی خانم ها  زهرا آزادبخت، ترانه شارمد و منیره خیرخواه بود. در ابتدای فعالیت کمیته، خلیج چابهار از لحاظ دورسنجی، ژئومورفولوژی و رسوب شناسی با خانم لک و آقایان کریمخانی، شهرابی، نمدمالیان مورد مطالعه قرار گرفت و گزارش آن منتشر گردید.

لازم به ذکر است پیش از فعالیت کمیته، گروه رسوب شناسی و بررسی سنگهای رسوبی، با مسئولیت آقای دکتر فرامز رحیم زاده مطالعات رسوب شناسی منطقه بندر انزلی را با مسئولیت آقای محمد حسین احسان بخش و همکاری آقای علیرضا متدین آغاز و نقشه 1:100000 منطقه را منتشر نموده بود.

از آنجایی که رشته زمین شناسی دریایی جزء علوم بین رشته ای است و گروه رسوب شناسی به تنهایی قادر به مطالعات فراگیر زمین شناسی دریایی نبود و از سوی دیگر کمیته منابع غیر زنده نیز نمی توانست وارد کارهای اجرایی شود، ضرورت انسجام بررسی های زمین شناسی دریایی در کشور از سوی رئیس محترم سازمان کاملا احساس گردید، لذا تصمیم بر آن شد که این مطالعات در ساختار جدید سازمان به صورت یک مدیریت با چهار گروه تخصصی با عناوین رسوب شناسی، شیمی دریا، ژئوفیزیک دریا و ژئومورفولوژی و مهندسی سواحل ارتقا یابد.

در آغاز فعالیت ها، خانم دکتر لک با همکاری آقایان دکتر منوچهر قرشی، دکتر عبدالله سعیدی، مهندس ناصرخان ناظر و همکاری پرسنل گروه رسوب شناسی سابق و خانمها دکترآزادبخت و دکتر شارمد از بخش آزمایشگاه اسپکترومتری و ICP و همچنین مشاوره تعدادی از عزیزان دانشگاهی که در علوم دریایی تخصص داشتند از جمله دکتر ساداتی پور اقدام به تهیه اهداف، شرح وظایف و چارت تشکیلاتی نمودند. این ساختار از ابتدای سال 1380 مصوب گردید. امور جاری با تلاش خانم لک و دکتر قریشی به عنوان معاون زمین شناسی و همچنین مشاوره ساعتی آقای نمدمالیان تا چند ماه ادامه داشت، تجهیزات مختصری از جمله گرب خریداری شد و همزمان تهیه اطلس و گزارش رسوب شناسی و ژئوشیمی رسوبی کیاشهر شرقی و همچنین خلیج چابهار در حال انجام بود پس از گذشت چند ماه آقای دکتر میرعلیرضا حامدی به عنوان مدیر زمین شناسی دریایی منصوب گردیدند. ریاست ایشان تا سال 1384 ادامه داشت و از آن سال تا سال 1389 آقای مهندس ناصر سعدالدین در این جایگاه، مسئولیت را پذیرفتند و از مهر ماه 1389 تا مهرماه 1391 خانم دکتر راضیه لک سرپرستی آن را به عهده گرفتند. و سپس این مسئولیت از سوی آقای دکتر جلیل قلمقاش معاون زمین شناسی به آقای دکتر خلیل بهارفیروزی واگذار شد، ایشان نیز در طول فعالیت های خود بین سال های 1392 لغایت 1397 خدمات ارزنده ای را در این دفتر به انجام رساندند. در نیمه دوم سال 1397 از سوی خانم دکتر لک و به پیشنهاد معاون زمین شناسی آقای دکتر علیرضا شهیدی این مدیریت به آقای دکتر مسعود زمانی پدرام واگذار گردید.

در آغاز شکل گیری این مدیریت، مطالعات در حوضه های رسوبی مثل کیاشهر و خلیج فارس انجام می شد با ورود آقای دکتر حامدی و مدیریت ایشان مطالعات، در چارچوب ورقه های 1:100000 انجام شد لذا سواحل کشور در همان فریم ورقه های زمین شناسی برای مطالعات دریایی مد نظر قرار گرفت. با مدیریت آقای سعدالدین و مشاوره متخصصین مرکز اقیانوس شناسی هند، مطالعات از فریم های 1:100000 خارج و به حوضه های کلان متمرکز شد و نحوه طراحی کروز دریایی در زمان کوتاه، آموزش داده شد. برای شروع، فلات قاره دریای عمان مورد مطالعه قرار گرفت. البته انتشار نتایج علاوه بر نقشه های حوضه ای در چارچوب ورقه های 1:100000 و 1:250000 برحسب دقت نمونه برداری می باشد. در زمستان سال 1397، همزمان با شروع فعالیت دکتر زمانی پدرام، طرح جامع بررسی های زمین شناسی دریایی توسط همکاران مجرب دفتر زمین شناسی دریایی تدوین و در حال حاضر گزارش و نقشه های زمین شناسی دریایی ، رسوب شناسی، ژئوشیمی رسوبی و آلاینده های زیست محیطی، ژئومورفولوژی و اطلس ها به مقیاس 1:50000، در کنار مطالعات موضوعی نظیر برداشت های ژئوفیزیک دریایی، مغناطیس سنجی و نیز زمین گردشگری سواحل و پهنه های آبی با هدف شناسایی پدیده های زمین شناسی و در حد امکان امکان سنجی و ثبت ژئوپارک ها تهیه می گردد