سنگ شناسی

گروه سنگ شناسی (پترولوژی) از ابتدای تأسیس سازمان زمین شناسی در سال 1338 به عنوان گروه سنگ شناسی و زمین شناسی سنگ های متبلور دایر گردید و از همان ابتدا وظیفه تهیه نقشه های زمین شناسی از مناطق مختلف ایران را به عهده گرفت. گروه سنگ شناسی(پترولوژی) تا کنون در راستای وظایف حاکمیتی خود، با بهره‌گیری از مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی به بررسی و شناخت سنگ‌های آذرین و دگرگونی در پهنه ایران زمین پرداخته و نتایج این مطالعات به صورت نقشه و گزارش،گامی علمی و عملی در راستای شناخت پوسته ایران زمین خواهد بود.

ساختار گروه سنگ شناسی (پترولوژی)

تحقیقات سنگ شناسی (پترولوژی) در این گروه بر پایه نمونه‌برداری از سنگ‌ها، تعیین ترکیب شیمیایی و فیزیکی آن‌ها با استفاده از ابزار و دستگاه‌های آزمایشگاهی استوار است. گروه پترولوژی در سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور هم اکنون در سه بخش تهیه نقشه، مطالعات سنگ شناسی میکروسکوپی و مغناطیس دیرینه مشغول فعالیت میباشد.

شرح وظایف گروه سنگ شناسی (پترولوژی)

• تهیه نقشه های زمین شناسی و ارائه گزارش های مربوطه در مقیاس های مختلف در مناطق سنگ‌های سخت و بلورین (رخنمون های آذرین، دگرگونی و رسوبی) که به عنوان فعالیت اصلی گروه بوده و در حال حاضر تمرکز بر روی تهیه نقشه های زمین شناسی در مقیاس 1:25000 می‌باشد.

• مطالعه و بررسی سنگ‌های دگرگونی از لحاظ تعیین و تفکیک گسترش زون‌ها و رخساره‌های دگرگونی، تعیین شرایط دما و فشار دگرگونی، تعیین ژنز و سنگ مادر دگرگونی، بررسی شواهد دگرگونی و ریزساختارهای دگرشکلی و ارتباط آن با رخدادهای زمین‌ساختی.

• مطالعه و بررسی سنگ‌های آذرین نفوذی عمیق و نیمه عمیق، بررسی ویژگی‌های پتروگرافی و ژئوشیمیایی آن‌ها به منظور تعیین ماهیت، سری‌های ماگمایی، محیط تکتونیکی و فرآیندهای موثر در تحولات و تکامل ماگمایی در مناطق مورد مطالعه.

• تعیین سن رادیومتری و ارتباط سنگ‌های آذرین و دگرگونی با رخداد بزرگ مقیاس زمین ساختی.

• بررسی سنگ‌های آذرین خروجی، تعیین نوع و فعالیت آتشفشانی، تعیین رخساره‌های آتشفشانی، بررسی ویژگی‌های پتروگرافی و ژئوشیمیایی آن‌ها به منظور تعیین ماهیت، سری‌های ماگمایی، محیط تکتونیکی و فرآیندهای موثر در تحولات و تکامل ماگمایی در مناطق مورد مطالعه.

• تحقیق در زمینه هایی نظری امکان فوارن دوباره آتشفشانهای نیمه فعال کشور، بررسی های سن سنجی، رادیومتری، پترولوژی.

• مطالعه سنگ شناسی میکروسکوپی مربوط به پروژه های داخلی سازمان و همچنین بخش خصوصی که به گروه ارجاع می شود. این مطالعات دربرگیرنده بررسی های سنگ نگاری بر روی برش تیغه‌های نازک نمونه های سنگ های آذرین، دگرگونی و رسوبی انجام می گیرد.

• شناسایی و تعیین انواع دگرسانی به جهت شناسایی نواحی معدنی، بررسی ویژگی زایشی مواد معدنی و نحوه تشکیل ذخایر معدنی از جنبه سنگ‌شناسی و ارتباط آن ها با واحدهای آذرین،‌رسوبی و دگرگونی با استفاده از آنالیزهای ژئوشیمیایی در پیوند با تعبیر و تفسیر میکروسکوپی سنگ ها.

• مطالعه دیرینه مغناطیسی سنگ ها و تعیین سن مطلق.

• شرکت در سمینارها و ارائه مقاله های زمین شناسی همراه با ترجمه و تالیف کتاب در زمینه پترولوژی.

• داوری مقاله ها و گزارش ها و نقشه های زمین شناسی برداشت شده و همچنین اصلاح ورقه های زمین شناسی پس از داوری.

فعالیت های شاخص از بدو تأسیس:

• تهیه نقشه های زمین شناسی کاربردی در مقیاس های متفاوت به همراه گزارش های مربوطه.

• آماده سازی نقشه های زمین شناسی مختلف در سطح کیفی استاندارد کشوری. در این راستا می‌توان به ارائه نقشه های زمین شناسی با مقیاس های 1:100000 و 1:25000 و 1:250000 اشاره کرد که با تأکید بر مفاهیم سنگ شناختی توسط کارشناسان گروه تهیه و چاپ شده و یا در دست تهیه است.

• مطالعه سنگ شناسی میکروسکوپی به عنوان تأمین کننده نیازهای گروه و سایر قسمت های سازمان و همچنین سفارشات بخش خصوصی.

• همکاری با دیگر گروه ها در راستای رفع ایرادها و نواقص پترولوژی و پتروگرافی در طی اجرای پروژه های گوناگون زمین شناسی.

• انجام کارهای تحقیقاتی مختلف در زمینه پترولوژی و پتروگرافی سنگ ها که به درخواست گروه ها و دیگر مراکز صورت گرفته است. اجرای پاره ای مطالعات سنگ شناختی پایه ای و سیستماتیک که در امر اکتشاف مواد معدنی، عناصر نادر خاکی و عناصر فلزی گرانبها رهنمودهایی ارائه نموده است.

• انجام کارهای تحقیقاتی در آزمایشگاه مغناطیس دیرینه به درخواست گروه ها، مراکز تحقیقاتی و دانشگاهها در قالب پروژه های تحقیقاتی در زمینه تعیین عرض دیرین و قطب دیرین و مطالعات پالئوژئوگرافی، محاسبه مقدار چرخش بلوک ها حول محور عمودی، مطالعات چینه نگاری مغناطیسی جهت تعیین سن واحدهای زمین شناسی، مطالعه جایگیری توده های نفوذی و تعیین جهت جریان ماگما در دایکها، مطالعات محیط زیستی جهت پایش آلودگی با عناصر سنگین، مطالعه آب و هوای دیرینه  و نیز مطالعات باستان سنجی مغناطیسی.

• همکاری با کارورزان، کارآموزان و فعالیت های آموزشی پرسنل.

• ارائه نرم افزارهای کاربردی در سنگ شناسی و اطلس کانی ها.

• شرکت در همایش ها و سمینارها و کنگره های بین المللی و داخلی جهت ارائه مقالات علمی و تحقیقاتی