جغرافياى شهرستان سرباز

جغرافياى عمومى شهرستان سرباز



 

1-جغرافياى طبيعى

1-1 حدود جغرافيايى :

اين شهرستان در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان واقع بوده ، از شمال به شهرستانهاى سراوان وایرانشهر، از جنوب به شهرستان چابهار، از غرب به شهرستان نیکشهر واز شرق به کشورپاکستان (با120کیلومترمرز زمینی ) محدود مى‏شود . شهر راسک مرکز شهرستان است که فاصله زمينى آن تا مرکز استان 495 کيلومتر ، تا تهران 1765 کيلومتر است .فاصله هوايى آن  نيز تا تهران 1372کيلومتر مى‏باشد.این شهردرمسیرجاده ارتباطی ایرانشهر – چابهارواقع شده که مسافت آن تاچابهار وایرانشهر مساوی، یعنی 175کیلومتر است.

1-2وسعت :

اين شهرستان حدود 11.500 کيلومترمربع مساحت دارد که 95درصدآن کوهستانی ودربیشترمناطق غیرقابل سکونت می باشد.

1-3 تقسيمات شهرستان:

سرباز هشتمین شهرستان استان سیستان وبلوچستان است که درتاریخ دوازدهم اردیبهشت سال هزار و سیصد و هشتاد با مصوبه هیات وزیران ازشهرستان ایرانشهرجدا وبه صورت یک شهرستان مستقل درآمد. اين شهرستان داراى 3 مرکز شهری (راسک – سرباز و پیشین )،4 بخش( مرکزى - سرباز - آشار و پیشین ) ، 12 دهستان و 600 آبادی دارای سکنه است .

1-4 شرايط اقليمى :

آب و هواى شهرستان سرباز در تابستان گرم و خشک ، در بعضی ازماههای سال به علت تاثیر بادهای موسمی با رطوبت (شرجی) و در زمستان معتدل است و بادهاى باران آور موسمى در فصل تابستان بصورت رگبارهای شدید وگاهی سیل آساو بادهاى باران‏آور غربى در فصل زمستان در اين منطقه موجب ريزش پراکنده باران مى‏شوند . متوسط بارندگی این منطقه 90میلی متردرسال است که درچند سال اخیر (6سال) به کمتراز15میلی متررسیده است که این خشکسالی بی سابقه بخش عظیمی از کشاورزی را نابود وحتی دربعضی مناطق موجبات مهاجرت اجباری مردم رافراهم نموده است. متوسط دمای آن نيز از 3/13 الی 35 درجه سانتی گراد در تغییر است .

1-5 منابع آبى

آب این شهرستان ازطریق 618 حلقه چاه، 54 رشته قنات و 56 رشته چشمه با میزان آبدهی 4/56 میلیون متر مکعب و رودخانه های سرباز و پیشین با میزان آبدهی 258 میلیون مکعب متوسط سالیانه تامین می شود.در سال 1382 حجم آب های زیر زمینی در شهرستان سرباز 4/56 میلیون متر مکعب بوده که معادل 4 درصد کل آب های زیر زمینی استان می باشد . همچنین کل منابع آبهای سطحی در این شهرستان 3 میلیون متر مکعب بوده که حدود 3 میلیون متر مکعب از این آب ها برداشت شده است .
مشخصات سدهای در حال بهره برداری استان

از رودخانه هاى معروف در اين شهرستان نيزمى توان به موارد ذيل اشاره نمود :
 رودخانه سرباز بزرگترین رودخانه فصلی بلوچستان محسوب می شود که دربعضی از قسمتهای مسیرخود بصورت دائمی می باشد.زندگی تمساح پوزه کوتاه دراین رودخانه براهمیت آن افزوده واحداث بزرگترین سداستان بر روی این رودخانه درنزدیکی پیشین درصورت رفع معضل خشکسالی چشم اندازروشنی دارد.اين رودخانه  از به هم پیوستن شاخه های فرعی سرکور،هنسانوچ،گویمرک،کیشکور و پشامگ ،جژان شکل گرفته و درمنطقه دشتیاری به رودخانه باهوکلات تغییرنام می دهد و به دریای عمان منتهی می شود.اينرودخانه زیست گاه یکی از عجیب ترین حیوانات حیات وحش یعنی تمساح پوزه کوتاه است. به گفته کارشناسان این تمساح بازمانده تمساح های مربوط به دوره مزوزوئیک یعنی حدود 225 الی 265 میلیون سال قبل است.

رودخانه آشارکه با پیوستن به رودخانه نهنگ از مسیر پاکستان و درنزدیکی گوادر به دریای عمان می ریزد . بیشتر آبادیهای شهرستان بصورت طولی دردوطرف رودخانه ودر پای کوهها شکل گرفته اند.

1-6 پوشش گياهى

وجود آب وهوای گرم ومرطوب باعث رونق کشاورزی درتمام فصول سال وتولیدمحصولات خاص مناطق قاره ای و تولید محصولات مهمی چون انبه ، موز ،خربزه درختی (پاپایا)،چیکو،زیتون محلی ، انار و عنبه،خرما وانواع مرکبات شده است .در سال 1382 در شهرستان سرباز ، 000/900 هکتار مرتع وجود داشته اما هیچ علوفه از این مراتع برداشت نشده است. مساحت جنگل های طبیعی شهرستان 43367 هکتار و فاقد هرگونه جنگل  مصنوعی  می باشد .

2- جغرافياى انسانى

2-1جمعيت 

جمعيت اين شهرستان  براساس آخرين آمارها حدود148000نفر است که 89درصدجمعیت درروستاها وفقط11درصد آن درشهرها زندگی می کنندکه درنوع خود بی نظیراست.

2-2 نیروی انسانی

بر اساس برآورد انجام شده در سال 1382جمعیت فعال این شهرستان (استان)241923نفر، جمعیت شاغل 225353 نفر به ترتیب روستایی و شهری 1084974و 1065034بوده و ترکیب اشتغال به ترتیب کشاورزی صنعت و خدمات 28و8/24و2/47 درصد می باشد. بر همین اساس نرخ بیکاری 2/19 درصد بوده که نسبت به سال 1375(نرخ بیکاری 9 درصد بوده )،113درصد رشد داشته (2/10 درصد افزایش یافته است ) 

2-3 زبان و مذهب

مردم شهرستان سرباز به زبان بلوچی تکلم می کنند وجمعیت آن را غالبامسلمانان سنی تشکیل می دهند.

2-4 سواد

میزان باسوادی شهرستان در سال 1375 برابر - درصد بوده که به 82 درصد در سال 1382 افزایش یافته است .

2-5 آموزش و پرورش

در سال تحصیلی 83-1382تعداد کل دانش آموزان مقاطع مختلف تحصیلی شهرستان 32073 نفر بوده که 95/5 درصد از  دانش آموزان استان را تشکیل می دهد.از کل دانش آموزان این شهرستان 29/71 درصد در مقطع ابتدائی ، 63/20 درصد در مقطع راهنمائی ، 08/8 درصد در مقطع متوسطه و 7/1 درصد در مقطع متوسطه در رشته های فنی و حرفه ای و کار و دانش مشغول به تحصیل می باشند  87/43 درصد از کل دانش آموزان شهرستان سرباز را دانش آموزان دختر تشکیل می دهند و سهم دانش آموزان مناطق روستائی نیز 82/88 درصد می باشد.

 

2-6 امور زیر بنایی

الف : عمران شهری

درسال 1382 جمعیت شهر ( مرکز شهرستان ) 3755 نفر برآورد شده ، میزان شهر نشینی در این شهرستان 2/11 درصد محاسبه شده است . سرانه معابر شهری و فضای سبز شهرستان راسک به ترتیب 51 و 41 متر مربع بوده است . تعداد مشترکین آب 2075 و مصرف سرانه آب نیز 105/0 متر مکعب بوده است

 

ب : عمران روستایی

جمعیت روستائی شهرستان سرباز، 110872نفر می باشد که 5/87 درصد از جمعیت شهرستان را به خود اختصاص داده است . از کل روستاهای شهرستان سرباز تا پایان سال 1382 ، تعداد 200 روستا از نعمت روشنایی برق و 7/47 درصد برخوردار از آب آشامیدنی سالم می باشند . همچنین تا پایان سال 1382 تعداد 7 روستا مورد بهسازی طرح هادی روشنائی قرار گرفته است .

 

ج : راه و ترابری

در شهرستان سرباز ، 588 کیلومتر راه وجود دارد که 130 کیلومتر راه اصلی و 208 کیلومتر آن راه فرعی می باشد . سهم این شهرستان از جاده استان 6/3 درصد می باشد . همچنین این شهرستان دارای یک فرودگاه- خطوط راه آهن می باشد ..

3- جغرافياى اقتصادى

 شهرستان مرزی سرباز علیرغم استعداد فراوان برای کشاورزی و همچنین مبادلات تجاری در مرز تاکنون از این استعدادها به درستی بهره مند نشده است .   بنابراين راه اندازی بازارچه های مرزی گام بزرگی برای اشتغال ورونق اقتصادی وایجاد بندهای کوچک و زود بازده می تواند مشکل  کشاورزى مردم شهرستان سرباز را  رفع کند.

از عمده فعاليتهاى اين منطقه ميتوان به موارد ذيل اشاره نمود.

3-1 : کشاورزی و دامپروری

در سال زراعی 83-1382 سطح زیر کشت محصولات زراعی و باغی شهرستان سرباز بالغ بر 7988 هکتار است که 5 درصد از سطح کشت زیر کشت استان را تشکیل می دهد . از این مقدار 3/46 درصد به کشت باغات و 7/53 درصد به زراعت های سالانه اختصاص دارد . طی همان سال ، 2 واحد صنعتی پرورش و نگهداری دام و طیور در سطح شهرستان فعال بوده است . همچنین میزان تولید شیر ، گوشت قرمز ، گوشت مرغ و عسل به ترتیب 4/4 ، 8/0 ، 3/0 و هزار تن بوده است

3-2 صنایع دستی

از صنايع دستى رايج در منطقه ميتوان به موارد ذيل اشاره نمود :

1- سکه و آیینه دوزی 2- سیاه دوزی 3- خامه دوزی 4- پریوار دوزی 5- سفالگری
6- آوزی دیواری .

3-3صنعت توريسم

جاذبه هاى تاريخى و مذهبى

1- معماری خانه های خشت و گلی با درهای تزئینی چوبی کنده کاری و منبت کاری شده
2- قلعه سرباز
3- قلعه پیشین .

4- قلعه راسک و فیروزآباد

جاذبه هاى طبيعى

غار کزور و سنگ نگارهای موجود در ان و همچنین تونل فیروزآباد و منطقه دوک اندک در 6 کیلومتری شمال غرب شهر راسک از آقار تاریخی این شهرستان می باشند

جاذبه هاى فرهنگى

آثار سفالی در روستای چراغان